ЯҢАЛЫКЛАР

18 ноябрьдә билгесез кешеләр Казанның тарихи үзәгендә Кремль урамында урнашкан Александровский пассажының тәрәзәләрен ватканнар. Бина танылган Петербург архитекторы Генрих Руш тарафыннан проектланган XIX гасыр архитектура һәйкәле булып тора. Татарстан Республикасы Мәдәни мирас объектларын саклау комитеты вәзгыятьне тикшереп тора һәм бинаны саклап калу өчен кирәкле чараларны күрә.

2025 елда татар мәгърифәтчесе Каюм Насыйри тууына 200 ел булды. Автор үзеннән соң төрле юнәлешләрне колачлаган 40 тан артык фәнни хезмәт калдырган. Татар халкы өчен мөһим булган бу дата кысаларында күп төрле чаралар үткәрелде. Мәдәни мирас объектларын саклау комитеты тарафыннан, күренекле эшлеклегә багышланган һәйкәлне мәдәни мирас объектлары реестрына  кертүне нигезләү максатларында, дәүләт тарихи-мәдәни экспертизасын уздыру оештырылды. Экспертиза акты иҗтимагый фикер алышулар уза.

Бу портал торгызылуга мохтаҗ барлык тарихи һәм мәдәни һәйкәлләр турында мәгълүматны берләштерәчәк. Ул бер системада булып, инвесторларга объектларны сайлауны һәм реставрацияне контрольдә тотуны җиңеләйтәчәк. Порталның операторы «ДОМ РФ» компаниясе булачак. Закон 2026 елның 1 июненнән үз көченә керә.

Татарстан Республикасы Мәдәни мирас объектларын саклау комитеты рәисе Иван Гущин бүген Татарстан Республикасы Казан дәүләт мәдәният институтында узган «Көнчыгыш һәм Азия илләре белән мәдәни хезмәттәшлек: хәзерге торышы һәм үсеш перспективалары» халыкара фәнни-гамәли конференциясендә «Яңа чынбарлыкта мәдәни мирас һәм туризм» секциясендә чыгыш ясады. 

«Татарстанның мәдәни мирас үзәге» ДБУ хезмәткәрләре, мәдәни мирас объектының техник торышын ачыклау өчен, Баруди яшәгән сәүдәгәр Галиев йортын тикшерделәр. Йорт Иске Татар бистәсендә Тукай урамы, 38 адресы буенча Галиев мәчете янында урнашкан.

ТР Мәдәни мирас объектларын саклау комитеты Түбән Чаллы авылында 1902-1903 елларда Казанның танылган сәүдәгәрләр династиясе вәкиле Мостафа хәзрәт Сәйдәшев акчасына төзелгән мәчетне архитектура һәйкәлләре реестрына кертү мәсьәләсен карый. Мәчет Идел буеның түбәсендә манарасы булган, ике заллы татар мәчетләре тибына керә.

ТР Мәдәни мирас объектларын саклау комитеты Казанның Меховщиклар урамындагы 78 нче йортта урнашкан Якуб Козлов йортын ачыкланган мәдәни мирас объекты итеп тану турында карар кабул итте.

Бөгелмәдә Герцен урамы, 45 адресы буенча урнашкан «П.А. Воловский йорты» мәдәни мирас объекты буларак билгеле тарихи бина яңа милекчегә сатылган.

ТР Мәдәни мирас объектларын саклау комитеты Зеленодольск районының Исаково авылында XVIII гасыр Богоявление чиркәвен төбәк әһәмиятендәге мәдәни мирас объектлары реестрына кертү мәсьәләсен карый.

Белгечләр архитектура һәйкәленә тарихи кыяфәтен кайтарганнар, стеналарны соры-зәңгәр төскә буяганнар һәм ак декорны аерып чыгарганнар. Кыйммәтле элементлар реставрацияләнгән, шул исәптән 1930 елларның ике өске катлары сакланган. Фундаментларны ныгыту, түбә ябу урыннарын алмаштыру һәм ремонтлау эшләре башкарылган. Бинаны торгызу Татарстан Республикасы Мәдәни мирас объектларын саклау комитеты контроле астында гамәлгә ашырыла. Эшләр дәвам итә.