Чистайда XIV гасыр кабер ташларын мәдәни мирас объекты дип танырга мөмкиннәр

2025 елның 18 июле, җомга

Чистайда XIV - XIX гасырлардагы эпиграфик һәйкәлләр комплексын һәм мөселман зиратын мәдәни мирас объекты дип танырга ниятлиләр. Мәдәни мирас объектларын саклау буенча ТР комитетының тиешле боерыгы коррупциягә каршы экспертиза уза.

Комплекс Чистай шәһәре мөселман зираты территориясендә 6 һәйкәлдән тора. Хәзерге вакытта зират территориясендә 3 төрбә һәм 400гә якын кабер ташы сакланган. Ташларның күп өлеше XIX гасыр чорына - XX гасырның беренче яртысына карый. XIV гасырның эпиграфик истәлекләре аеруча әһәмиятле, алар төбәкнең урта гасыр тарихына һәм шул чорның мөселман күмү традицияләренә караган кабер өстенә куелган һәйкәлләр төркеме буларак тарихи һәм сәнгати кыйммәткә ия.

Ансамбль составына Исмәгыйль, Чибәркүрек, Мөҗаҗ кызы, Мөхәтәр улы Мирхәзәр, Маҗар казый улы Исмәгыйль, Ибраһим улы Исхак һәйкәлләре һәм кабер өстенә куелган һәйкәл кергән. Алар барысы да XIV гасырга карый.

Һәйкәлләр известьташтан эшләнгән, үзенчәлекле уеп ясалган һәм гарәп телендә куфи һәм ярымкуфи шрифты белән язылган язуларга ия. Кабер өстенә куелган һәйкәлләрдә 8-таҗлы розеткалар, аркалы элементлар һәм каллиграфик бордюрлар очрый. Бу һәйкәлләр республика мөселман җәмгыяте тарихының мөһим дәлилләре буларак игътибарга лаек.

Хәзерге вакытта Татарстанда 5 меңнән артык саклана торган объект исәпләнә. Шул исәптән 2,2 мең архитектура һәйкәле, 3,5 мең археологик һәйкәл һәм 600гә якын шәһәр формалаштыручы объект. Аларның саны ел саен арта, һәм быел анда кимендә 60 объектны кертергә планлаштыралар.

ЯҢАЛЫКЛАРГА ЯЗЫЛУ
Сайттагы барлык материаллар лицензия буенча тәкъдим ителә:
Creative Commons Attribution 4.0 International