Кукмара районы Маскара авылы тарихи мәчете манарасына ярымай куйдылар
Бүген, 12 декабрьдә, Кукмара районының Маскара авылындагы тарихи Җәмигъ мәчетендә торгызылган манарага ярымай кую тантанасы булды. Бу мәчет 1791-1793 елларда сәүдәгәр Габдулла Үтәмешев тарафыннан төзелгән һәм төбәк әһәмиятендәге мәдәни мирас объекты булып тора. Ул түбәндәге адрес буенча урнашкан: Кукмара районы, Маскара авылы, Үзәк урам, 36 нчы йорт.
Ярым айны кую тантанасында мәдәни мирас объектларын саклау комитеты рәисе Иван Гущин, Татарстан Республикасы Кукмара муниципаль районы Башкарма комитеты җитәкчесе Азат Гарифуллин, Кукмара районы имам-мөхтәсибе Рәдиф Тимергалиев, Кукмара мөхтәсибәте аксакаллар советы рәисе, Маскар мәчете имам-хатыйбы Мөнир хәзрәт Йосыпов һәм башка имамнар катнашты. Кукмара районында яшәүчеләр, Аксакаллар һәм журналистлар да булды.
Мәчет татар архитектурасының уникаль һәйкәле булып тора, ул үзенең тарихи кыйммәтен бүгенге көнгә кадәр саклап кала алган. 1920 елларда мәчет ябыла, аннары манара сүтелә, ә бина үзе авыл хуҗалыгы максатларында файдаланыла.
2022 елда мәчетне масштаблы реставрацияләү башланды. Бүген матбугат туры кысаларында журналистларга татар рухи мәдәниятенең әлеге әһәмиятле һәйкәлен торгызу буенча алып барыла торган эшләрне күрү мөмкинлеге бирелде. Алар мәчетнең эчке бизәлешен карадылар һәм республика өчен әһәмиятле һәйкәлдәге аварияләргә каршы комплекслы чараларга бәя бирделәр.
Мәчет лепняларга бай бизәкләре, оригиналь бизәкләре һәм гөмбәзләре белән таң калдыра, алар безнең көннәргә кадәр беренчел кыяфәтендә сакланган. Беренче чираттагы аварияләргә каршы чаралар кысаларында фундаментларны көчәйтү, таш диварлардагы ярыкларны ныгыту эшләре төгәлләнде, цоколь өлешенә инъекция ясау, диварларның таш өемнәрен гидрофобизацияләү башкарылды.
– 2022 елга куелган максатлар уңышлы үтәлде. Алдагы халәте белән чагыштырганда, үзгәрешләр гаять зур. Хәзер без интерьерны бизәү эшләрен төгәллибез. Шулай ук мәчет ишегалдында юыну өчен махсус бина (тәһарәтханә) төзелә. Биредә мөстәкыйль туристик маршрут булдырылачак, - дип ассызыклады Иван Гущин.
Шуңа да карамастан, Маскара авылы имам-хатыйбы Мөнир хәзрәт Йосыпов мәчет тарихын өйрәнү, шулай ук җирле халыкның игътибарын әлеге бинаның тарихи кыйммәтенә җәлеп итү өчен зур тырышлык куя. Үзенең чыгышында ул тарихи урыннарның мәдәни мирасын саклауның мөһимлеген ассызыклады.
Татарстан Республикасы мәдәни мирас объектларын саклау комитеты рәисе Иван Гущин имам-хатыйбка мәчет бинасын саклап калуда тырышлыгы һәм аны реставрацияләү мәсьәләләренә игътибары өчен рәхмәт белдерде.
Фотоның бер өлеше ТР мөселманнары Диния нәзарәте тарафыннан тәкъдим ителгән.